Van 30 september 2022 tot en met 7 januari 2023 is in Museum Sjoel Elburg werk te zien van theoloog en beeldend kunstenaar Ruud Bartlema. Hij exposeerde in 2016, met veel succes, in Museum Sjoel Elburg ook een deel van zijn werk onder de titel Beelden van Joodse Mystiek.
Ruud Bartlema is geboren in 1944 in Diepenveen. Hij studeerde theologie aan de Universiteit van Amsterdam, met grote interesse voor judaïca en Joodse mystiek. Als beeldend kunstenaar is hij opgeleid aan de Vrije Academie in Amsterdam. Al van kinds af aan is hij gefascineerd door het verschijnsel ‘mystiek’. Wanneer hij naar een dier, een plant, een boom of de lucht keek, zag hij meer dan alleen maar een dier, een plant, een boom of de lucht. Het was of het dier, de plant, de boom of de wolken tegen hem spraken en een verhaal vertelden, dat anders was dan hij op school of thuis geleerd had.
Kleuren van de ziel
Toen Ruud Bartlema de mogelijkheden van verf, papier, kwast en allerlei andere schildersmaterialen ontdekte, kwam het verschijnsel ‘mystiek’ nog veel meer als een echte ervaring tot leven. Later ontdekte hij onder meer in de schilderijen van een aantal kunstenaars uit het begin van de vorige eeuw, zoals Marc Chagall, Wassily Kandinsky, Robert Delaunay en Franc Marc, dat ook zij ook werkelijkheden zagen achter de waarneembare werkelijkheid en dat als de ‘kleuren van de ziel’ in hun schilderijen een plaats gaven. Tot op de dag van vandaag is hij verrast door wat hij voelt of ervaart, zonder dat hij het kan zien. Bartlema: ‘Achter wat wij zien, is meer dan wij denken. Het licht dat door een wolkenlucht breekt, kan me diep in vervoering brengen en door die ervaring verrast, ga ik schilderen of muziek maken of verhalen schrijven.’
Jodendom
In de expositie Kleuren van de ziel - verrast door de Joodse mystiek laat Ruud Bartlema een aantal van die verrassingen in de vorm van schilderijen en tekeningen zien. Hij hield zich een groot deel van zijn leven bezig met de mystieke tradities van het Jodendom en in veel van zijn schilderijen is dat terug te vinden. Op deze expositie worden ook schilderijen geëxposeerd waarin dat verrast worden vorm kreeg in een natuurbeleving, een landschap of een wolkenpartij. Daaraan koppelde Ruud Bartlema soms elementen uit de Joods mystieke traditie.
Documentaire
Op de tentoonstelling geeft Ruud Bartlema in een korte documentaire een toelichting op zijn manier van werken en de tentoongestelde schilderijen. Deze documentaire is gemaakt door cineast Frans Sellies.
